Site icon Bikonu

Hz. Hatice’nin evini Mimar Sinan da restore etmiş Hz. Hatice’nin evini Mimar Sinan da restore etmiş

Lionel

Mekke’deki en mukaddes mekânlardan biri olan, Resulullah’ın mübarek hanesi ve Hz. Hatice Validemiz’in evi üzerine günümüzde yapılmış en kapsamlı çalışma olan Ahmed Zeki Yamani’nin kaleme aldığı “Hz. Hatice’nin Evi” ilk kez Türkçeye kazandırıldı. Muttalip Tütüncü’nün çevrisiyle Ketebe Yayınları’ndan okurla buluşan eser müminlerin annesi Hz. Hatice’nin evinin tarihî süreçteki rolünü, farklı dönemlerde geçirdiği değişimleri, onarımları ve eklemeleri ayrıntılı bir şekilde ele alıyor. Kitapta Hz. Hatice’nin hayatı, Hz. Peygamber (sav) ile evliliği, Hz. Hatice’nin evinde vuku bulan mühim hadiseler, Hz. Hatice’nin evinin Mekke’deki konumu, tarihçilerin ve seyyahların anlatımlarındaki yeri, 1989’da gerçekleştirilen kazılarla ortaya çıkarılışı konu ediliyor. Hz. Hatice’nin evine dair tarihsel bir inceleme olan kitap özellikle kazı çalışmalarında alınmış çeşitli fotoğraf, plan ve haritalar ile evin üç boyutlu mimari formuna yer vermesiyle büyük bir kaynak değeri taşıyor.

Bir kazıyla evi gün yüzüne çıkarttırdı

Hz. Hatice’nin evinin 1989’da yapılan kazıyla gün yüzüne çıkarılmasını sağlayan Ahmed Zeki Yamani 1962-1986 yılları arasında Suudi Arabistan Petrol Bakanı ve ilk OPEC Genel Sekreteri’nde bulundu. 1988’de kurduğu El-Furkan İslam Mirası Vakfı ile İslami Yazma Eserler, Mekke ve Medine Ansiklopedisi, İslam Hukuk Felsefesi Araştırma Merkezlerinde İslam mirasını araştırmayı hedefledi. 2021 yılında Londra’da vefat eden Yamani, hem New York hem de Harvard üniversitesinden hukuk lisansına sahipti. 2013’de Arapça ve 2014’de İngilizce olarak yayına hazırlanan Hz. Hatice’nin Evi eseri El-Furkan İslam Mirası Vakfı tarafından Londra’da basıldı.

Hz. Hatice’nin evinin konumu, sınırları ve özellikleri sonraki yüzyıllar boyunca tarihi kaynaklarda yer alarak doğrulanmış hakkındaki bilgiler nesilden nesile aktarılmıştır. Ayakta kaldığı asırlar içinde Hz. Hatice’nin evi Ezrakî, Fakihî, İbnü’z-Ziya, Fasî, Taberî, İbn Fahd gibi tarihçilerin kitaplarında sıklıkla ele alınan konulardan birisi olmuştur.

Evliya Çelebi de anlatıyor

1671’de Hac vazifesi için Mekke’ye gelen meşhur seyyah Evliya Çelebi, evin muhteşem yapısını ve tefrişatını tasvir etmiştir. Seyahatnamesinde işlemeli ipek halılarla döşenmiş, kubbeleri avizeler, şamdanlar ve kandillerle süslenmiş olan evin beyaz kireçle kaplı kubbeli olduğunu, duvarlarının çini porselenle bezeli bir avlusu ve mihrabıyla yerden yüksek bir mescidin yer aldığını aktarmaktadır.

Yaklaşık on dört asır boyunca varlığını sürdüren Hz. Hatice’nin evi 20. yüzyılın başlarında bakımsız bir hale gelerek toprak altında kalmıştır. 1925’de İngiliz seyyah Eldon Rutter Mekke’ye yaptığı ziyaret esnasında evin kayalar ve çamurla tıkanmış olduğunu anlatmaktadır. Mısırlı yazar Muhammed Hüseyin Heykel ise 1935 yılında Hz. Hatice’nin evinin toprakla dolmuş boş ve çorak bir arazi halinde bulunduğunu söylemektedir.

Evin üzeri örtünerek korumaya alınmış

Hz. Hatice’nin Mescid-i Haram’ın kuzey doğu tarafında el-Hacer sokağında ortaya çıkarılan evi tarihi kaynaklarda söz edildiği gibi 20. yüzyıl ortalarına kadar mescit olarak kullanılmıştı. Yüzyıllar içinde evin odalarında, Halife Muaviye’nin emriyle inşa edilen mescidin revaklarında ve evi çevreleyen yapılarda birtakım değişiklikler yapıldığı gibi evin kot seviyesi de alçalmıştı. İslam tarihinin emsalsiz hatırası olan Hz. Hatice’nin evi tamamlanan kazı çalışmaların ardından özgün yapısını korumak gayesiyle tuzdan ve her türlü kirli, asitli materyallerden arındırılmış kumla tekrar gömülerek üstü kapatıldı.

Evin odalarına açılan iç geçit.

Evin yerine hafızlık okulu açılıyor

1951’de Suudi Arabistan Kralı Abdülaziz o dönem Mekke Belediye Başkanı olan şeyh Abbas Yusuf Kattan’a hafızlık okulu inşa etmesi için Hz. Hatice’nin evinin olduğu araziyi tahsis eder. Burada üç kat olarak Hafızlık Okulu inşa edilir. 1989 yılında Harem-i Şerif’in doğu tarafının genişletilmesi amacıyla yıkılmasına kadar da okul varlığını sürdürür.