Brezilya’da neredeyse gözden kaçacak olan bir fosil, bilimin karıncalara dair bildiklerini değiştirdi. Yapılan yeni bir araştırmaya göre, 113 milyon yıl öncesine ait bu karınca, şimdiye kadar keşfedilen en eski karınca türü olma özelliğini taşıyor. Cretaceous döneminde dinozorlarla birlikte yaşayan bu antik karınca, kendine özgü avlanma yöntemleriyle dikkat çekiyor.
113 MİLYON YILLIK SIR
Brezilya’nın São Paulo Üniversitesi Zooloji Müzesi’nde yapılan bir inceleme sırasında keşfedilen fosil, bilinen en eski karınca türüne ait. Araştırmanın baş yazarı Anderson Lepeco, 2024 yılı Eylül ayında müze koleksiyonunda olağanüstü bir örnekle karşılaştığını belirtti. Söz konusu fosil, kuzeydoğu Brezilya’daki ünlü Crato Formasyonu’nda korunmuş ve olağanüstü detaylarıyla dikkat çekiyor.
CEHENNEM KARINCASI: ‘VULCANIDRIS CRATENSIS’
Kireçtaşı içinde korunmuş olan bu fosil, “cehennem karıncası” olarak bilinen Haidomyrmecinae alt familyasına ait. Cretaceous döneminde, 66 ila 145 milyon yıl önce yaşamış bu karınca türü, günümüz karıncalarıyla doğrudan akraba değil. Yeni tanımlanan tür, Vulcanidris cratensis adını aldı ve orak şeklindeki çeneleriyle avlarını sıkıştırarak veya delerek öldürdüğü düşünülüyor.
Çalışmaya göre, diğer cehennem karıncası örnekleri bugüne dek yalnızca amber içinde bulunmuştu. Ancak bu fosil, kaya içinde korunmuş ilk cehennem karıncası olması bakımından eşsiz bir örnek teşkil ediyor. Fransa ve Myanmar’da amber içinde keşfedilen diğer hell ant fosilleri yaklaşık 99 milyon yıl öncesine tarihleniyordu; Brezilya’daki bu yeni bulgu ise karıncaların evrimsel tarihini 10 milyon yıl daha geriye çekiyor.
KARINCALARIN KAYIP ANATOMİK ÖZELLİKLERİ
Günümüzde karıncalar yeryüzünün en yaygın ve baskın böcek gruplarından biri. Ancak çalışmaya göre, karıncalar ilk kez 145 milyon yıl kadar önce, arılar ve yaban arılarıyla ortak atadan evrilmeye başladı. Dinozorların yok oluşunu tetikleyen asteroid çarpması sonrası, 66 milyon yıl önce karıncalar büyük bir evrimsel sıçrama yaparak ekosistemlerde baskın türler haline geldi.
Araştırmacılar, bulunan fosilin karıncaların kaybettiği anatomik özelliklere dair önemli ipuçları verdiğini belirtiyor. Örneğin, Vulcanidris cratensis çok daha damarlı kanat yapısına sahipti ve modern karıncalardan farklı olarak avını çeneleriyle yana değil, öne doğru kavrıyordu. Bu “forklift” benzeri avlanma şekli, erken karıncaların oldukça gelişmiş avcılık stratejileri geliştirdiğini gösteriyor.
Kaynak Cumhuriyet
